Erfdelen. Het is populair, maar wordt weinig gerealiseerd. Er zijn voldoende objecten om te bewonen en tóch is het vinden van een geschikte plek een uitdaging in het realiseren van erfdelen. De reden hiervoor vind je bij vigerende bestemmingsplannen en de (best rigide) woningwet; nieuwe wooninitiatieven worden eerder geweerd dan gefaciliteerd. Terwijl bij de overheid een omslag in denken nodig is, is het omdenken nu voorbehouden aan ‘erfdelers’.
Wel ruimte
Geen woongemeenschappen
Er zijn veel lege winkelpanden en verlaten bedrijventerreinen die potentie bieden voor (gemeenschappelijke) bewoning. Genoeg ruimte, maar geblokkeerd door de huidige wet- en regelgeving en gemeenten. Voor alternatieve bewoning is vaak een wijziging van het bestemmingsplan nodig, moeten omgevingsvergunningen worden aangevraagd en veel worden verbouwd. Een financiering krijgen zonder eigen middelen is ingewikkeld, en fors investeren in een terrein wil je pas doen als alles rond is. Naast deze vicieuze cirkel is de kans klein dat eventuele vergunningen van de grond komen in de praktijk. Gemeenten vinden het lastig om dit soort initiatieven uit de samenleving te permitteren, faciliteren en ruimte te geven.
Door deze barrieres is het aantrekkelijk om uit te wijken naar het platteland. Door de aanwezigheid van een grote woning op boerenerven is het eenvoudiger om daar een woongemeenschap te starten. De woonbestemming is al aanwezig, en de combinatie van (grote) woonboerderijen, opstallen en land creëert mogelijkheden.
Denk in mogelijkheden in plaats van moeilijkheden
Binnen de kaders van de wet
In ‘Nederland-regelland’ moet je binnen de kaders van de wet de alternatieve woonvorm een plek geven. Kijk naar mogelijkheden in plaats van moeilijkheden. Dit zijn onze tips bij de zoektocht naar een boerenerf:
- Binnen één woonruimte kun je wel zorgen voor eigen privé, zeker als er genoeg m2 zijn.
- Boerenwoningen hebben vaak meerdere ingangen en dit biedt mogelijkheid voor een natuurlijke scheiding van entiteiten binnen het huishouden.
- Eén toilet delen met meer dan 10 bewoners is geen kattenpis maar je kan wel meerdere sanitaire voorzieningen maken.
- Bijgebouwen mogen niet vergunningsvrij bewoond worden, maar het zijn wel waardevolle ruimtes voor gemeenschappelijk gebruik, zoals een wasruimte, eetplek of chill-lounge.
Bovenstaande aspecten vormen volgens ons de basis voor het kiezen van een geschikt terrein voor erfdelen. Natuurlijk kunnen naar gelang van de opzet van het erfdelen nog andere wensen ten grondslag liggen aan de keuze van een terrein. Als autarkie (zelfvoorzienendheid) uitgangspunt is, is het belangrijk dat er de mogelijkheid is om een moestuin aan te leggen en zonnepanelen kwijt te kunnen op de daken. Vormt sociale cohesie op de oude dag de basis, dan wordt er meer gekeken naar de mobiliteit en bereikbaarheid van de plek en is laagdrempeligheid in wonen zowel letterlijk als figuurlijk belangrijk. Het blijkt maar weer, erfdelen is geen gekaderd concept. Het is mogelijk voor jong en oud in allerlei denkbare samenstellingen met totaal verschillende motivaties.
Toch via een andere route?
Je buiten gebaande wegen begeven
Wil je een woonproject opstarten waarbij een bestemmingsplanwijziging onvermijdelijk is of waarbij het fijn zou zijn als de plaatselijke overheid buiten de lijntjes durft te kleuren? Ons advies: ga op zoek naar een gemeente die positief tegenover je plan staat. Leg het plan voor aan de gemeente en toets of ze actief mee willen werken. Er zijn gemeenten vooruitlopend op het inwerking treden van de nieuwe Omgevingwet (hieronder meer over deze wet) hun beleid aan het herzien. Bij deze gemeenten maakt erfdelen meer kans van slagen!
Actief meewerkende gemeenten
- Berg en Dal
- Dalfsen
- Hollands Kroon
- Lisse
- Raalte
- Nijmegen
- Hof van Twente
- Ede, gemeentelijke pilot in voorbereiding
- Zundert
- Langedijk, Tiny House project van start
- Wijk bij Duurstede, Woonproject gerealiseerd
Ongetwijfeld is deze lijst niet compleet, maar als jouw gemeente ook actief meewerkt, laat het ons weten.
(bron: Erfdelen.nl)
Verandering in het landschap door Omgevingswet
Minder regels, meer ruimte
Een bouwproject is al in beton gegoten, voordat het überhaupt van start is gegaan. De 26 wetten voor de leefomgeving, 60 Algemene Maatregelen van Bestuur en 75 ministeriële regelingen maken 'alternatieve' ruimtelijke ontwikkelingen lastig. Met de invoering van de nieuwe Omgevingswet per 2022 worden al de huidige wetgeving en regels voor ruimte, wonen, infrastructuur, milieu, natuur en water samengevoegd tot één wet. Hierdoor komt er meer ruimte voor lokaal maatwerk. Of het ambtelijk apparaat hier uiteindelijk invulling aan kan geven is de vraag, maar het is in potentie een prachtontwikkeling om erfdelen breder op de kaart te zetten.
Transitie van 'zorgen voor' naar 'zorgen dat'
Buitenkans voor erfdelers
Op grote schaal komen voormalige boerenerven leeg te staan. Terugloop op het platteland zou geen teloorgang hoeven te betekenen. Het is juist een buitenkans voor erfdelers en daarmee direct voor mantelzorg, verduurzaming van de maatschappij en het tegengaan van woningnood en vereenzaming. De boer die stopt, raakt z’n erf kwijt. Bouwvallige gebouwen en asbestdaken worden gesaneerd en er komen in het landschap passende woningen voor in de plaats. De vitaliteit op het platteland wordt gewaarborgd. En bovendien met elkaar leven op een erf betekent zorg dragen voor elkaar en delen met elkaar. Het zou toch fantastisch zijn als erfdelen weer op de kaart komt!
Introductie op erfdelen op het platteland
Erfdelen op het platteland. Veel mensen willen het; weinig mensen doen het. Want je kunt wel kiezen voor gemeenschappelijk wonen op het platteland, alleen reken er maar op dat je hobbels en hobbels tegenkomt. Ontdek in deze reeks blogs hoe je erfdelen op het platteland mogelijk kunt maken. In dit artikel volgt een introductie op ons erfdelen en waarom het zo moeilijk te realiseren is.
Betaalbaar, maar haalbaar?
Het bancair financieren van een woning is in Nederland strak geregeld. Leeftijd, inkomen, schulden, alimentatie en rentestand gaan in de blender van de bank en er rolt een maatwerk advies uit. Meestal kan er 4-5 keer je jaarinkomen worden geleend. Maar hoe financier je een woning met meerdere inkomens?
Groepsvorming met gelijkgestemden
Het leven in een woongroep is een mini-samenleving op zich. Binnen de kaders met voldoende persoonlijke vrijheid en ruimte voor ontwikkeling, maar tegelijkertijd conformerend aan het gemeenschappelijk belang. Samen delen, samen zorgen, samen werken. Alleen wat zijn de ingrediënten voor een 'succesvolle' mini-samenleving?
Hiken in nationaal park Alpi Marittime
Maria -
|
31 juli 2023
Het begon met een spontaan idee om na een tiental jaren weer eens de rugzak af te stoffen en te gaan doen waar we eens - lang geleden voor we kinderen hadden - zo blij van werden: hiken. Wie ons kent, weet dat een idee als vanzelfsprekend wordt uitgevoerd. Lees het hele avontuur hier.
De tentipi: een review over dé tent onder de tipi's
Maria -
|
15 april 2023
Sinds jaar en dag slapen we in de tentipi. Inmiddels kennen we die tent van binnen en van buiten, letterlijk. Jarenlang prijkten we op de hoofdpagina van de IJslandse VVV poserend voor de tipi trekkend als gezin door dat onherbergzame land. Tijd voor een review.
Als het mes aan twee kanten snijdt: een zakmes voor je kind
Maria -
|
12 februari 2022
Vanaf welke leeftijd geef je je kind een zakmes? Is het veilig? Welke regels spreek je af? In deze blog delen wij onze visie op het zakmes. Zoals je ons kent: niet bang aangelegd met een portie gezond verstand.
Zelfoogstdag bij bi-jovira: ontdekken hoe het écht anders kan
Maria -
|
10 september 2022
We gingen naar de zelfoogstdag van Bi-jovira in Ooltgensplaat. Een akkerbouwbedrijf dat het roer jaren geleden radicaal omgooide naar de enige kant die houdbaar is: regeneratieve landbouw. Een boet met een hart voor de aarde, het (boeren)land en de mens. Wij zijn nu al fan en geloven erin.
Onze netflix-favorieten
Maria -
|
13 mei 2022
Duurzaam en zelfvoorzienend wonen op het platteland vraagt om een tijdsinvestering. Toch kregen we het voor elkaar de tofste docu's op netflix te kijken en stelden zo onze top-5 samen. Uiteraard met de focus op natuur, biodiversiteit, verbondenheid en regeneratie.
7x dit moet je weten over wildkamperen
Maria -
|
14 augustus 2022
Dit jaar gingen we voor het eerst wildkamperen in Zweden. Gebruik maken van het zogenoemde allemansrecht. In deze blog delen we 7 dingen die je zeker moet weten over wildkamperen.