Van draaiboek naar praktijk
Elektriciteit. Het lijkt zo vanzelfsprekend. Maar de stabiliteit van het grid wankelt, en de continuïteit is niet meer gegarandeerd. Hoe bereid je je hierop voor?
We maken onze eigen blackout: gas weg, kraan dicht, hoofdschakelaars om.
Best een uitdaging met 3 gezinnen, een aantal woningen en bijgebouwen. De melk moet koud blijven, het vlees bevroren, het internet online, de telefoons opgeladen, het alarm actief. Lampen zijn ook niet onplezierig. En misschien het belangrijkste: warm water en een warm huis!
We hadden een draaiboek; in onze interne wiki waarin ongeveer alles beschreven staat hoe we het reilen en zeilen hebben georganiseerd. Met gedetailleerde beschrijvingen wat te doen bij korte, middellange en lange stroomstoringen. Tot en met een compleet calamiteitenplan. Soms zijn we net een bedrijf...
De knop gaat om
Zaterdagochtend, 9 uur. We beginnen met zoals een stroomstoring ook begint: cold turkey de stroom uitzetten. Omdat we meerdere woningen hebben, en ook meerdere netaansluitingen, zetten we beide hoofdschakelaars om. Verder zijn er nog geen voorbereidingen getroffen. De vaatwasser staat nog vol, en de vuile was ligt nog op een hoop.
De gasaansluiting hoeven we niet af te sluiten. Die is lang geleden al netjes door Stedin verzegeld en wordt binnenkort helemaal verwijderd.
Stroom op rantsoen: groepen uit doen!
Omdat het zonnetje ons vandaag niet toelachte, zijn we direct gestart met het uitschakelen van de grote stroomvreters. Want zelfs met ruim 50kWh accu’s en 260 zonnepanelen wordt het rantsoeneren.
We beginnen met het nalopen van de twee hoofdkasten en 7 onderverdeelkasten. Warmtepompen, autoladers, WTW installaties, grow lights en close-in boilers zijn geen sluipverbruikers maar grootverbruikers. Rücksichtslos uitschakelen is de enige optie. Wasmachines, wasdrogers, inductieplaten, vaatwassers mogen alleen in overleg en met beleid aan.
Somber en donker
Op de eerste dag leveren de 260 zonnepanelen een schamele 8-9 kWh op. Net voldoende om de apparatuur op peil te houden. Gelukkig kunnen we stoken op eigen hout, en loopt er 5.000 liter warm water door ons warmtenet om de gebouwen op temperatuur te houden.
Binnen kamperen
De accu’s zijn nauwelijks bijgeladen vandaag. Dat wordt dus met de hand afwassen en koken op propaangas. Op de inductiekookplaten zetten we in iedere keuken een vierpits gascomfort. De erwtensoep, riblappen, rode kool en gebakken aardappelen smaken er niet minder om.
De nacht wacht
De avond is inmiddels gevallen en we trekken de accu nog 10% bij met de aggregaat. Met nog 85% in de accu komen we de nacht zorgeloos door. En met een beetje geluk laat de zon zich morgen zien - al is het maar een uurtje. Dan kunnen we weer moeiteloos de volgende 24 uur vooruit.
Afschalen
Dag 2 #blackout test. De nachten zijn nog lang en voordat de zonnepanelen een wakker worden is het bijna 10 uur in de ochtend. De accu’s zitten ca 30% vol, maar omdat we vandaag weer weinig zon verwachten, moeten we verder afschalen. Anders wordt het na vandaag echt overal donker.
Koelcel uit
De koelcel gaat uit; het ingemaakte voedsel blijft wel goed bij 10-13º. De melkbus verhuist naar een koelkast. En hopelijk krijgen we meer van de 260 zonnepanelen dan 9 kWh (zoals gisteren), anders zal de aggregaat nog een paar uur moeten draaien om de accu’s een liftje te geven.
De vriezers, die normaal op -25 of -32 staan, mogen naar -18. We weten niet wat het bespaart aan energie, maar voorlopig slaan de compressors niet meer aan.
Hout houdt ons warm
Je bent slecht af bij een stroomuitval als je afhankelijk van zonnepanelen. Dagelijks gaat er een paar honderd kWh aan warmte door om ruim 2000m3 woonruimte warm te houden. Met een eigen warmtenet en wilgenhout houden we het water warm.
Vandaag geen zon, maar minder somber dan gisteren. De oogst was 22 kWh met 260 panelen - een fijne bijvangst. Net niet genoeg om de nacht door te komen, schatten we in. Wel voldoende om de accu een tiental procenten bij te laden.
Om het risico uit te sluiten dat vannacht alles op zwart gaat, hebben we toch de 5kVA aggregaat met biodiesel even laten draaien om de accu's wat bij te laden. Twee sombere winterdagen off-grid overbruggen is een serieuze uitdaging.
De derde dag, 9 uur 's morgens: de #blackout oefening zit erop. Met drie gezinnen 48 uur zonder nutsvoorzieningen, in de donkerste en somberste dagen van het jaar. Gaan 260 zonnepanelen en 4 warmtepompen je redden?
Een evaluatie.
- 260 zonnepanelen in de winter in een off-grid opstelling leveren net voldoende voor klein-huishoudelijk gebruik, en het draaiend houden van de elektronica en pompen/regeltechniek van de warmte installatie
- energie voor warmtepompen is er niet; we hebben twee dagen lang alle warmte voor de gebouwen opgewekt met de houtvergasser. Volgens de multical meters is dat bijna 2 GJ (~500kWh). Dat staat in geen enkele verhouding tot de 30kWh van de daken.
- doordat de accu's de primaire energiebron zijn, hebben we geen downtime of gehannes met kabels. Alle apparatuur werkt 'zoals normaal' maar moet wel selectief worden gebruikt. Actieve monitoring is noodzakelijk.
- het bijladen van de EV's zou niet lukken tijdens een winterse blackout; je moet het hebben van de zeer schaarse zonnige dagen, en die zijn er nauwelijks geweest afgelopen vier weken. Mobiliteit is beperkt tot fietsen.
- een blackout van vier weken zou ook geen probleem zijn; wel zou het een groter beslag op de 'vrije tijd' leggen ivm handwas, monitoring en beheer van energie. Aan comfort wordt nauwelijks ingeboet.
- bij een grootschalige #blackout zijn de gevolgen landelijk echter niet te overzien. Zie het lezenswaardige artikel van Luuk Koelman
Verbeterpunten;
- In een van de woningen plaatsen we dit jaar nog een 15 kWh accu bij, achter een bestaand SolarEdge systeem. Deze bouwen we om tot off-grid systeem
- Bij somber weer en korte dagen: nog sneller en radicaler afschalen. Eventueel ook kleinere gebruikers (magnetron, stofzuigers) beperkt of niet gebruiken
- Het water in de buffervaten overdag warmer opstoken; hierdoor kan de houtvergasser korter branden (scheelt 250W continu verbruik voor de ventilators)
48
Uren zonder stroom
260
Aantal zonnepanelen
31 kWh
PV opbrengst
52 kWh
Thuisbatterij
Drie etmalen zonder 'gas, licht en water'
Mark -
|
05 januari 2024
We zijn de uitdaging aangegaan: met 14 personen drie dagen geen gebruik maken van nutsvoorzieningen, midden in de winter op de donkerste dagen van het jaar. Geen elektriciteit van het grid, geen water van het drinkwaterbedrijf en geen gas voor een CV-ketel.
Smart Home en energie management
Mark -
|
18 juli 2022
Leven van het land en de zon gaat uitstekend samen met innovatie en technologie. Meet- en regeltechniek, dashboards en gezond verstand dragen bij aan het zelfvoorzienend maken van onze homestead.
Waterfilters: zonder (schoon) water geen leven.
Mark -
|
04 maart 2022
Wat als.. er geen of vervuild water uit de kraan komt. Of als er geen leidingwater beschikbaar is. Een waterfilter kan levensreddend zijn. Onze praktijk ervaring.
Eigen water. Van bron tot kraan.
Mark -
|
09 december 2021
Drinkwater van het drinkwaterbedrijf is relatief goedkoop en stabiel. Er is daarom geen 'terugverdientijd' voor een eigen bron en waterzuiveringsinstallatie. Tegelijkertijd is drinkwater zo essentieel, dat niemand 3 dagen zonder kan. Daarom, een eigen bron
Elektrische auto's bij een blackout
Mark -
|
08 december 2021
Een beetje EV heeft meer dan 60 kWh aan accucapaciteit. Welkome energie als het lichtnet faalt. Alleen: heb je er iets aan als de auto geen stroom kan terugleveren?
Zelfvoorzienend met zon en accu
Mark -
|
15 februari 2021
Je huis zonder lichtnet aansluiting. 365 dagen per jaar stroom van je eigen dak. Drie seizoenen in een overvloed, en drie donkere maanden wat soberder. Ongelimiteerd auto rijden zonder tankpas. En gewoon weer een gloeilamp als je dat mooier vindt.