Wat is kombucha?
Kombucha is een "natuurlijk sprankelende, gefermenteerde thee vol probiotica, enzymen en antioxidanten", zoals Louise Avery beschrijft in haar boek (overigens een aanrader voor wie heel enthousiast wordt van deze blog). In onze eigen woorden is kombucha een drank die ontstaat na twee fermentatieprocessen. De eerste fermentatie is mogelijk door thee, suiker en de beruchte scoby (dé schimmel) en het tweede fermentatieproces geeft de smaak zoals jij die graag wilt, met jouw favoriete fruit en kruid. De smaak is fris, wat scherp, zowel zoet als wat zuur en heeft een sparkel, een bubbeltje. Kombucha is tegenwoordig te koop bij elke supermarkt. Wie eenmaal zelf kombucha brouwt, bespaart heel veel geld en krijgt er bovendien een hele berg smaak- en variatiemogelijkheden bij. Bovendien is zelfgebrouwen kombucha lekkerder en leuker!
Wat is een scoby?
De scoby is de moederschimmel vanwege haar vernuftigheid nieuwe babyscoby's te produceren. Bovendien doet haar naam als moeder recht aan haar fysieke verschijning, want heel smakelijk ziet het er niet uit. Een beetje zoals - nou ja, je ziet het al - een moederkoek. De scoby leeft dankzij de gesuikerde thee waarin zij verblijft en in ruil daarvoor fermenteert zij de thee. Als je bedenkt dat fermenteren het 'gecontroleerd laten rotten' betekent, is dat niet persé aantrekkelijk. Wie eenmaal zelfgebrouwen kombucha op heeft, weet wel beter. Een scoby kan je online kopen, maar is ook te verkrijgen bij ons of iedere andere willekeurige scoby-eigenaar (zoals wij dat zijn!).
Waarom kombucha?
Wie googlet of kombucha gezond is, komt tal van artikelen tegen over allerlei gezondheidsvoordelen. Hieronder onze samenvatting:
- Versterkt de afweer
- Bevordert de spijsvertering
- Werkt ontstekingsremmend
- Onderhoud de gewrichten
- Ontgift
- Verbetert de huid
- Geeft een (energie)kick
Tot nu toe zijn gezondheidseffecten enkel bewezen bij dieren en nog niet bij mensen. Maakt voor ons niet uit, wij vinden het vooral lekker en slecht is het dus zeker niet!
Wat heb je nodig voor kombucha?
Het antwoord is kort: niet zoveel! Wij hebben een groot glazen vat met een tapkraan afgesloten met een luchtdoorlatende doek (in geen geval een deksel!). Op de website van komboecha vind je een mooi artikel met advies of vaten en kranen. Om te starten heb je ook de starter nodig: de scoby. Om daadwerkelijk te fermenteren en kombucha te brouwen, heb je genoeg aan zwarte biologische thee en witte kristalsuiker. Wil jij aan de slag met kombucha?
Hoe werkt kombucha?
Het proces van fermenteren kent twee fasen. Kombucha wordt verkregen door een eerste fermentatieproces waarbij de scoby met de zwarte thee en de suiker zo'n 7-14 dagen verblijft in het vat (let op: hoe groter het vat, hoe langer het de tijd nodig heeft). Het tweede fermentatieproces start met het aftappen van de kombucha in glazen flessen en het toevoegen van jouw favoriete smaken. Na zo'n 2 tot 3 dagen kan het fruit en kruid eruit worden gefilterd en gaat de kombucha in de koelkast. Eigenlijk is het een relatief eenvoudig proces waarin weinig mis kan gaan, zolang je steriel werkt.
Het eerste fermentatieproces
Wie gaat voor veilig, start met zwarte thee en witte kristalsuiker. Voor elke liter water die je kookt, voeg je later 100 gram suiker toe. Na het koken van het water, trek je een flinke portie zwarte thee. Verwijder de thee als het warme water flink thee heeft getrokken en los de kristelsuiker (naar verhouding!) daar goed in op. Laat de gesuikerde thee heel goed afkoelen, want wie hete thee bij de levende scoby gooit, maakt haar dood. Voeg daarna de afgekoelde gesuikerde thee weer toe aan het vat waarin de scoby met het achtergebleven restant gefermenteerde thee (de basis) is achtergebleven.
Dus: op elke lliter 100 gram suiker en 5 gram zwarte thee.
Het tweede fermentatieproces
Na zo'n 7-14 dagen fermenteren is de kombucha klaar om getapt te worden. Proef vooral tussentijds hoe de smaak is. We zijn op zoek naar een ietsjes zure (afhankelijk van eigen voorkeur natuurlijk) smaak. Tap zoveel af in glazen flessen, als dat jij nodig hebt en voeg de smaken in de flessen toe die jij graag lust. Wij laten het nog zo'n 2 tot 3 dagen lekker doorgisten op een rustig plekje. Tenslotte kan het fruit eruit gefilterd en mag de kombucha in de koelkast. Klaar om gedronken te worden!
Hoeveel tijd kost het?
Hoeveel jij wilt! Wij hebben periodes dat we elke 2 tot 3 weken een heel aantal flessen kombucha tappen. Er zijn ook periodes dat we maanden de kombucha laten verpieteren - wat dat betreft is het een dankbaar ding - want na die periode kan de kombucha worden afgetapt (en weggespoeld, want het heeft pH waar een azijn nog jaloers op zou zijn) en kan het vat worden bijgevuld met de thee en suiker en kan er weer voor gebruik gebrouwen.
