Verbouw of herbouw?
In 2018 en 2019 zijn er drie nieuwe 'erfdelers' bijgekomen: een schoonzoon en twee kleine keuters. En alhoewel we ruimte genoeg hebben, moeten we onze wijze van bewoning met regelmaat uitleggen in dit compleet over-gereguleerde land. Toen kwam het huis van de buurman te koop. Aanvankelijk stonden we niet vooraan in de rij. Een sloopwaardige woning en een met puin vervuild achtererf kost wat meer werk (en geld) dan een behangetje plakken en verhuizen.
Vanwege de concrete plannen om onze kennis er ervaring van duurzame energietechnologie commercieel in te zetten (en op de groei van ons gezin), hebben we medio 2019 toch besloten het aangrenzende perceel te kopen. Het initiële plan was om de woning te strippen en op te knappen. Maar dat pakte anders uit. Westeinde 34 werd een project.
Oude situatie
De originele woning dateert uit het begin van de 19e eeuw. In een eeuw tijd bleek er behoorlijk wat 'vertimmerd'.
Scheefstand en scheuren
De oude woning was niet onderheid en in het zompige veen leidt dat altijd tot scheefstand en scheuren. Een steens muurtje, enkel glas, en vergane kozijnen: je kunt er wat van maken, maar dat kost al een half huis.
Buigen en bukken
In 100 jaar zijn we allemaal een beetje langer geworden. Maar de doorgangen binnen kwamen niet boven de 180 cm, en de plafonds op de begane grond hingen op niet veel meer dan 2 meter. Tot overmaat van ramp bleek ongeveer de helft van de balken ingekort te zijn, waardoor de constructie onveilig was.
De vloer als glijbaan
Onder de verdiepingsvloer, die toegankelijk was met tal van op- en afstapjes, lag de originele vloer. Over de lengte van de woning lag deze meer dan een halve meter uit het lood.
Tekeningen en vergunningen
In november trokken we de conclusie dat herbouw van de woning verstandiger was. Daardoor viel het plan om in de vroege zomer van 2020 'intern' te verhuizen in duigen. Opnieuw naar de tekentafel, en het hele circus aan vergunningen en onderzoeken regelen: bodemonderzoeken, flora/fauna onderzoek, asbestinventarisatie, sonderingen, constructieberekeningen.
Tekeningen
Projectburo Rijnland heeft de tekeningen uitgewerkt. De herbouw is redelijk in lijn met de oude bestaande woning: een brede voorgevel, lage goothoogte, klassiek metselwerk en een pannendak met twee dakkapellen. Omdat de woning binnen het bestemmingsplan paste, en op dezelfde locatie is gesitueerd, verliep het vergunningstraject soepel.
Eco-effectscan
Aqua-Terra Nova heeft een eco-effectscan uitgevoerd. Alhoewel we een diervriendelijke omgeving stimuleren met nestkasten en insectenhotels, zou de aanwezigheid van beschermde vogels of vleermuizen de planning behoorlijk kunnen vertragen. Gelukkig bleek uit het onderzoek tijdens de veldwerkzaamheden dat er geen aanwezigheid van beschermde soorten kon worden waargenomen. Omdat we de woning al voor de winter 'vleesmuisonvriendelijk' hadden gemaakt, en het broedseizoen van de vogels ook voorbij was, was er geen aanvullend onderzoek meer nodig.
Asbest- en bodemonderzoek
Ook de zeer uitvoerige asbestinvetarisatie op het gehele perceel en het bodemonderzoek ter hoogte van de bouwplaats bleken geen showstopper. Alleen de sloopmelding nog indienen en de hamer kan erin!
Afbreken en afvoeren
Een huis bouwen kost snel een half jaar. Het afbreken gaat wel sneller.
Strippen en slopen
Een zaterdagochtend in juni. Arie start zijn Atlas op en stript de woning vakkundig. Puin op de grond, hout in de container en de dakpannen direct in de kiepwagen voor hergebruik.
Een halve dag, een half huis
In luttele uren is de helft van de woning weg.
Sorteren en recyclen
Drie uur in de middag. Het huis is weg, en met z'n allen sorteren we nog de laatste rommel uit het puin. De laatste stukken hout, isolatie en pvc belanden in de verschillende bakken.
Fundering en fundatie
Nu het puin is weggewerkt, gaat de aannemer aan de slag met het maken van een bouwraam en uitzetten van de locaties voor de 32 heipalen. Het is even pezen om nog voor de bouwvak de palen en het beton erin te krijgen.
Trilblok of valblok
De eerste paal, bepaalt geen karweitje voor het trilblok. De eerste 16 meter gaat prima, maar daarna gaat het erg taai. We besluiten voor de overige palen een heistelling te gebruiken. Arie trekt met z'n kraan de eerste 6 meter in de grond. De rest is voor het heiblok.
Koppensnellen
De prijs van wonen op veen: een deel van de investering begraaf je in de grond. Het laatste restjes van de betonnen opzetter worden ingekort.
Powerkist
De aannemer klikt de EPS funderingskist in elkaar en vlecht het bouwijzer. Negen kuub beton erin, en de kist is klaar voor de (bouwvak)vakantie.
De hoogte in!
De bouwvak is voorbij maar de zomer gelukkig nog niet. De timmerlui en bouwvakkers beginnen weer fluitend om stipt 07:00 op, wat ze zelf 'het mooiste bouwputje' noemen.
Broodjesvloer
Isolatie, prefab betonelementen, ijzer en beton. De veenbodem mag dan misschien nog wat dalen, het huis staat prima op die 40 palen.
HSB
In een week tijd krijgt het houtskelet struktuur. Wanden en verdiepingsvloer worden opgezet, en de staalconstructie brengt verband aan.
Uitzicht
De verdiepingsvloer ligt. er kan gewerkt worden aan de dakconstructie.
Dicht voor de winter
Nadat in luttele weken het skelet in elkaar is getimmerd, wordt er hard gewerkt om de woning voor de winter dicht te hebben. Oktober en november zjjn de maanden voor de kozijnen, wanden, isolatie, metselwerk, dakplaten en dakpannen.
Hoogste punt
Het hoogste punt is bereikt, dus hoogste tijd voor pannenbier!
Deuren en kozijnen
We zijn weer een halve vocabulaire rijker. 'Schijn-schuifraam met draai-val onderraam met weldorpel + sprossen en roeden'. Voor nu nog in het plastic, maar een mooie foto hou je tegoed.
Metselwerk
De metselstenen komen van Steenfabriek Klinkers (Maastricht). Een prachtige rood/geelzand genuanceerde steen met hier en daar een donkere nuancering door het gebruik van ouderwetse ovens.
Stenen en pannen
November was de maand van het zichtwerk. In enkele weken tijd zijn alle wanden gemetseld, en is het pannendak gelegd. Het huis lijkt bijna af als je snel kijkt..
Koppen- en lagenmaat
Rene kwam twee weken lang iedere ochtend fluitend aan om 06:30. En 11 uur later vertrok hij, nog steeds fluitend. En in de tussentijd metselt hij in z'n eentje een heel huis. Klasse!
Pannen en dakkapel
Eind november zijn de dakpannen en de goten van de dakkapel gelegd. Gelukkig maar want het werd een nat najaar!
Goten en kralen
Fraai overstek, zinken kralen en goten.
Frisse lucht van buiten
Ventilatie een verhaal apart. We willen geen passief huis waar je geen raam kunt open zetten. Maar ook geen woning die kostbare warme lucht afzuigt, en koude lucht door roosters binnenhaalt.
Drangen met slangen
Voor- en achterkamer, vier sanitaire ruimtes en vijf slaapkamers voorzien van afzuiging. En twee hallen en een overloop waar verse lucht wordt ingeblazen. Dat is de truc.
Plenumboxen
Twee plenums die alles meten en regelen: per ruimte eigen vocht en CO2 sensoren, zodat de ventilatie automatisch op gebruik van ruimte met kleppen wordt aangestuurd.
Qualityflow
Twee zware ventilatie installatie - het kost je een volledige zolder aan ruimte.. maar vrijwel alle warmte wordt uit de vuile lucht gehaald, en hergebruikt in de verse, van buiten aangezogen lucht.
Vloerverwarming
Per ruimte eigen thermostaten en in de gehele woning met actuatoren gestuurde vloerwarming. Stoken op lage temperatuur, met slimme technologie.
Buffervat
Omdat we ons eigen warmtenet hebben, wordt warm water vanuit de loods 'aangeleverd' en bij de woning in een buffervat opgeslagen. Vanuit hier wordt water verwarmd via een warmtewisselaar voor sanitair gebruik, en de vloerverwarmingsverdelers gevoed.
Aanvoer en retour
Via dikke geïsoleerde leidingen wordt het warme water aangeleverd. Met gecalibreerde multical meters wordt het energieverbruik voor de warmte installatie uitgelezen.
Slim verdelen
De vloeren worden per ruimte vraaggestuurd verwarmd en ingeregeld. Alles is op afstand uit te lezen en in te regelen.
Oplevering
Maart 2021. Na 9 maanden is de woning klaar voor de oplevering. De sleutel hadden we natuurlijk al, maar nu kunnen we intern gaan verhuizen!
