Introductie op erfdelen op het platteland

Erfdelen op het platteland. Veel mensen willen het; weinig mensen doen het. Want je kunt wel kiezen voor gemeenschappelijk wonen op het platteland, alleen reken er maar op dat je hobbels en hobbels tegenkomt. Het vraagt denkwerk, geregel en vooral lef: de stap naar een alternatieve samenlevingsvorm. Wij hebben het hele circus beleefd en doorgemaakt en blikken er eensgezind op terug: het is het allemaal dubbel en dwars waard!

Erfdelen werkt samen delen en samen zorgen in de hand. Een beroep op elkaar kunnen doen is verweven met gemeenschappelijk wonen. Gewoon een pot suiker lenen of pak melk vragen als je tekortkomt, zoals je dat ook bij je buren zou doen. En meer dan dat. Je kent vast het spreekwoord: “Meer zielen, meer vreugd”; de uitspraak “Meer mensen, meer kwaliteiten” is net zo goed waar. Terwijl de één in een avond een kast in elkaar timmert, weet de ander voor elk spijker een gat om de Wi-Fi verbinding te verbeteren (wat best een talent is als er meer koeien zijn dan glasvezel).

Gebruik maken van elkaars talenten is aan de orde van de dag, net zoals het delen van middelen en voorzieningen. Waarom een eigen droger aanschaffen als we met één zo’n apparaat óók al ons wasgoed droog krijgen. En hoezo ieder een auto voor zich als je met elkaar kunt liften. Zo’n “micro-deeleconomie” heeft macrovoordelen voor je portemonnee. Er is meer budget voor bijvoorbeeld het kopen van een droogoven, plukmachine, sapcentrifuge of keukenmachine. Items die je normaal gesproken niet zo snel in je winkelmand stopt. 

Financiering
Erfdelen is niks nieuws onder de zon. Sterker nog: het is de oudste vorm van samenleving, maar deze samenleving heeft er zich sinds de jaren 50 aan 'ontworsteld'. Vandaag de dag is het ongebruikelijk als mensen zich inschrijven op eenzelfde adres als je niet van eenzelfde familie of gezin bent. Het was ingewikkeld om een financier te vinden die open stond voor het idee van gezamenlijke bewoning. Als groep een hypotheek aanvragen, bleek bij de meeste hypotheekverstrekkers niet mogelijk.

Ambelijk apparaat
Bovendien is het huidige ambtelijk apparaat zo ingericht dat alternatieve manieren van wonen vrijwel niet van de grond komen. Gemeenten zijn niet altijd onwelwillend, maar terughoudend omdat ze bang zijn voor bijvoorbeeld precedentwerking. Buiten de lijntjes kleuren is uit den boze. Andere gebouwen omtoveren tot woonruimtes, dubbele nummering, meerdere keukens, toiletvoorziening in bijgebouwen, percelen met elkaar verbinden, een mantelzorgwoning uit voorzorg maken, het kan niet.

Buurtbewoners
Een derde factor die belemmerend kan zijn, is de buurt. Je kunt wel je eigen buurman zijn, maar of je nu op het platteland woont of in de stad, je krijgt toch te maken met omwonenden. Een woonconcept dat niet past in het standaard ‘huisje-boompje-beestje’ leidt geheid tot argusogen en kan zelfs resulteren in een tegenwerkende omgeving die allerlei instanties inzet om alternatieve woonvormen tegen te gaan.